Η τονική κλίμακα –ένα ζωτικό εργαλείο για όλες τις πλευρές της ζωής οι οποίες αφορούν σχέσεις με άλλα άτομα– είναι μια κλίμακα η οποία δείχνει κατά σειρά τους συναισθηματικούς τόνους που μπορεί να βιώσει ένα άτομο. Λέγοντας «τόνο»εννοούμε την προσωρινή ή διαρκή συναισθηματική κατάσταση ενός ατόμου. Συναισθήματα που οι άνθρωποι βιώνουν όπως ο φόβος, ο θυμός, η θλίψη, ο ενθουσιασμός και άλλα περιέχονται σε αυτή τη διαβαθμισμένη κλίμακα..
Η επιδέξια χρήση αυτής της κλίμακας καθιστά κάποιον ικανό τόσο να προβλέπει όσο και να κατανοεί την ανθρώπινη συμπεριφορά σε όλες της τις εκδηλώσεις.
Αυτή η Τονική Κλίμακα αναπαριστά γραφικά τη φορά της ελικοειδούς πτώσης της ζωής από την πλήρη ζωτικότητα και συναίσθηση, μέσα από την ημιζωτικότητα και ημισυναίσθηση έως το θάνατο.
Μέσα από διάφορους υπολογισμούς σχετικά με την ενέργεια της ζωής, μέσα από παρατηρήσεις και τεστ, αυτή η Τονική Κλίμακα είναι σε θέση να παρουσιάσει επίπεδα συμπεριφοράς, καθώς η ζωή παρακμάζει.
Αυτά τα διάφορα επίπεδα είναι κοινά σε όλους τους ανθρώπους.
Όταν ένας άνθρωπος βρίσκεται πολύ κοντά στο θάνατο, μπορούμε να πούμε ότι βρίσκεται σε χρόνια απάθεια. Και συμπεριφέρεται μ’ έναν ορισμένο τρόπο σχετικά με άλλα πράγματα. Αυτό είναι το 0,1 στην Τονική Κλίμακα.
Όταν ένας άνθρωπος βιώνει χρονίως θλίψη για τις απώλειές του, λέμε ότι βρίσκεται στη θλίψη. Και συμπεριφέρεται με ορισμένους τρόπους σχετικά με πολλά πράγματα. Αυτό είναι το 0,5 στην κλίμακα.
Όταν ένα άτομο δε βρίσκεται ακόμα τόσο χαμηλά όσο στη θλίψη, αλλά αντιλαμβάνεται επικείμενες απώλειες ή μένει χρονίως προσκολλημένο στο επίπεδο αυτό εξαιτίας προηγούμενων απωλειών, μπορούμε να πούμε ότι είναι στο φόβο. Αυτό είναι περίπου το 1,1 στην κλίμακα.
Ένα άτομο που αγωνίζεται ενάντια σε επαπειλούμενες απώλειες βρίσκεται στο θυμό. Και εκδηλώνει άλλες πλευρές συμπεριφοράς. Αυτό είναι το 1,5.
Το άτομο που απλώς υποψιάζεται ότι μπορεί να υποστεί μια απώλεια ή που έχει προσκολληθεί σ’ αυτό το επίπεδο, είναι μνησίκακο. Μπορούμε να πούμε ότι βρίσκεται στον ανταγωνισμό. Αυτό είναι το 2,0 στην κλίμακα.
Πάνω από τον ανταγωνισμό, η κατάσταση ενός ατόμου δεν είναι τόσο καλή ώστε να είναι ενθουσιώδες ούτε τόσο κακή ώστε να είναι μνησίκακο. Έχει χάσει μερικούς στόχους και δεν μπορεί αμέσως να εντοπίσει άλλους. Λέμε ότι βρίσκεται στην ανία ή στο 2,5 στην Τονική Κλίμακα.
Στο 3,0 της κλίμακας, το άτομο τηρεί μια συντηρητική, προσεχτική στάση απέναντι στη ζωή, αλλά πετυχαίνει τους στόχους του.
Στο 4,0 το άτομο είναι ενθουσιώδες, ευτυχισμένο και γεμάτο ζωτικότητα.
Πολλοί λίγοι άνθρωποι βρίσκονται από τη φύση τους στο 4,0. Μία επιεικής εκτίμηση δίνει ένα μέσο όρο πιθανώς γύρω στο 2,8.
Έχεις δει και στην ίδια σου τη ζωή πώς λειτουργεί αυτό το διάγραμμα. Πρόσεξες ποτέ ένα παιδί που ζητάει, ας πούμε, ένα δεκάρικο; Στην αρχή, είναι ευτυχισμένο. Θέλει απλώς ένα δεκάρικο. Αν του το αρνηθούν, τότε εξηγεί γιατί το θέλει. Αν δεν καταφέρει να το πάρει και δεν το ήθελε και τόσο πολύ, αισθάνεται ανία και φεύγει. Αλλά, αν το θέλει πάρα πολύ, θα γίνει ανταγωνιστικό σχετικά μ’ αυτό. Μετά θα θυμώσει. Τότε, αν κι αυτό αποτύχει, μπορεί να πει ψέματα για το λόγο που το θέλει. Αν ούτε κι αυτό φέρει αποτέλεσμα, πέφτει στη θλίψη. Και, αν εξακολουθούν να του το αρνούνται, τελικά βυθίζεται στην απάθεια και δηλώνει ότι δεν το θέλει. Αυτό είναι
Ένα παιδί που απειλείται από κίνδυνο πέφτει επίσης χαμηλά στην κλίμακα. Στην αρχή δεν αντιλαμβάνεται ότι ο κίνδυνος κατευθύνεται εναντίον του και είναι πολύ χαρούμενο. Έπειτα, ο κίνδυνος, για παράδειγμα ένας σκύλος, αρχίζει να το πλησιάζει. Το παιδί βλέπει τον κίνδυνο, αλλά ακόμα δεν πιστεύει ότι τα ’χει βάλει μαζί του και συνεχίζει την ασχολία του. Αλλά τα παιχνίδια του τού προκαλούν «ανία» προς στιγμή. Είναι λίγο φοβισμένο και αβέβαιο. Μετά ο σκύλος πλησιάζει περισσότερο. Το παιδί εκφράζει «μνησικακία» ή δείχνει κάποιον ανταγωνισμό. Ο σκύλος έρχεται ακόμα πιο κοντά. Το παιδί θυμώνει και κάνει κάποια προσπάθεια να χτυπήσει το σκύλο. Ο σκύλος πλησιάζει ακόμα περισσότερο και είναι πιο απειλητικός. Το παιδί φοβάται. Αν ο φόβος αποδειχτεί ανώφελος, το παιδί κλαίει. Αν ο σκύλος εξακολουθήσει να το απειλεί, το παιδί μπορεί να πέσει σε απάθεια και απλά να περιμένει να το δαγκώσει.
Αντικείμενα ή ζώα ή άνθρωποι που βοηθούν την επιβίωση κατεβάζουν το άτομο στην Τονική Κλίμακα από τη στιγμή που γίνονται απρόσιτα γι’ αυτό.
Αντικείμενα, ζώα ή άνθρωποι που απειλούν την επιβίωση κατεβάζουν το άτομο στην Τονική Κλίμακα καθώς το πλησιάζουν.
Aυτή η κλίμακα εκδηλώνεται σε χρόνιο επίπεδο αλλά και σε
Ένας άνθρωπος που έχει υποστεί πάρα πολλές απώλειες, πάρα πολύ πόνο, έχει την τάση να προσκολλάται σε κάποιο χαμηλότερο επίπεδο της κλίμακας και, με μικρές μονάχα διακυμάνσεις, παραμένει εκεί. Τότε, η γενική και συνηθισμένη συμπεριφορά του θα βρίσκονται σε αυτό το επίπεδο της Τονικής Κλίμακας.
Ακριβώς όπως μια στιγμή θλίψης στο 0,5 μπορεί να κάνει ένα παιδί να ενεργεί στη ζώνη της θλίψης για ένα μικρό διάστημα, έτσι μπορεί και μια προσκόλληση στο 0,5 να κάνει ένα άτομο να ενεργεί ως 0,5 στα περισσότερα πράγματα στη ζωή του.
Υπάρχει προσωρινή συμπεριφορά ή μόνιμη συμπεριφορά.
απόρριψη ή αντίφαση κάποιου πράγματος.
σύντομος ή που διαρκεί για μικρό χρονικό διάστημα σε αντίθεση με κάτι χρόνιο (κατάσταση που διαρκεί για μεγάλη χρονική περίοδο).